عطر و روش های تولید آن
این بار قصد داریم تا پی دو پست در ارشاکو درباره عطر و روش های تولید آن صحبت کنیم. پست اول میپردازد به تاریخچه عطر و مواد اصلی تولید عطر و پست بعدی در خصوص مراحل تولید عطر و آنچه در آینده پیش روی صنعت عطر استف صحبت خواهیم کرد.
عطر و روش های تولید آن در گذشته!
از همان ابتدای تاریخ، آدمها همیشه به دنبال راهی بودند که بتوانند با استفاده از عطرها خود را خوشبو کنند. بنابراین از بسیاری از مواد طبیعی و دست ساز بر روی پوست و بدن خود برای آرایش کردن ، تمیز کردن پوست و یا خوشبو شدن استفاده میکردند. به دلیل اینکه ترشحات شیمیایی و در جه حرارت بدن هر فرد متفاوت است، بنابراین هیچ وقت نمیتوان عطری پیدا کرد که بر روی بدن دو نفر یک رایحه را داشته باشد.
واژه “پِرفیو= عطر” از واژه لاتین به نام ” پِر” یعنی از طریق و واژه ” فیوم” به معنی “دود” گرفته شده است. بسیاری از عطرهای دست ساز سنتی در قدیم از طریق استخراج روغن طبیعی موادی که تحت فشار و حرارت قرار میگرفتند به دست میامد. بعد از آن روغن را میسوزاندند تا از بوی متساعد شده از آن استفاده کنند. امروزه عطرها بیشتر در صابون و و سایر مواد ارایشی استفاده میشود. حتی در بسیاری از تولیدات صنعتی، برای از بین بردن بوی نامطبوع این محصولات از عطر استفاده میشود.
در حالیکه عطرهای مایعی که برای خوشبو کردن بدن بکار میرود، به نام عطر شناخته میشوندف عطرهای واقعی آن دسته از موادی هستند که دارای روغن و الکل هستند. همچنین در کنار انها از آب هم استفاده شده است. ایالات متحده یکی از بزرگترین مراکز تجارت عطر است و هر ساله بیلیونها دلار درآمد از طریق این تجارت به دستمیآورد.
تاریخچه عطر و روش های تولید آن
بر اساس داستانهای کتاب مقدس، شبی که عیسی مسیح به دنیا آمد سه مرد به ملاقات او رفتند که هرکدام کند و نوعی صمغ درخت با خود داشتند. در مصر باستان، مردم برای مراسم دینی خود مادهای به نام کیفی آتش میزدند که ترکیبی از صمغ، دارچین، حنا و برگ درخت عرعر بود. آنها همچنین برای تهیه لوسیون بدن از آنها ترکیب چوب های معطر، صمغ و رزین در آب و روغن خیس و مایع استفاده میکردند. همچنین مصریان باستان، جسد مردگان را با نوعی عطر میشستند و همچین به خدایان باستان نوعی عطر خاص نسبت میدادند. واژه ای که انها برای عطر استفاده میکردند به معنی” رایحهای از جانب خدایان” بود. و که پیامبر اسلام هم از عطر به عنوان غذای روح و بیدار کننده احساس یاد کرده است.
اما صنعت عطر مصر، رومیان و یونانیان را نیز تحت تاثیر قرارداد. برای صدها سال بعد از فروپاشی روم باستان، صنعت عطر، به عنوان هنری مشرقی شناخته میشد. در قرن ۱۳ میلادی وقتی که صلیبیون نمونهای از این عطرها را از فلسطین به انگلستان، فرانسه و ایتالیا بردند، این صنعت در ارو|ا نیز فراگیر شد.
در آن زمان پزشکان هنگام ملاقات قربانیان طاعون دهان و بینی خود را با کیسه چرم میبستند که در آن کیسه میخک تند، دارچین، ادویه جات وجود داشت . در واقع آنها از این کیسه برای محافظت در مقابل سرایت بیماری طاعون استفاده میکردند..
بعد از ان استفاده از عطر در دربار شاهان و فرمانروایان مرسوم شد. مثلا لویی چهاردهم، آنقدر از عطر برای خوشبو کردن خود استفاده میکرد که به او لقب” شاه عطر” داده بودند. باغ کاخ او مملو از گلهای معطر بود و درجای جای کاخ او از گلهای معطر خشک شده برای خوشبو کردن هوا استفاده میشد. برای میهمانان دربار، حمام شیر و گل آماده میشد. همچتین اغلب از میهمانان با پاشیدن عطر استقبال میشد و کلیه لوازم کاخ از مبلمان گرفته تا حتی قاشق و چنگال، به عطر آغشته میشد. در واقع در این زمان منطقهای در جنوب فرانسه به نام گراس باغهای گل زیادی به وجود آمد و این منطقه به عنوان یکی از بزرگترین مناطق تولید کننده عطر شناخته شد.
در همین زمان بود که عطر ها را در قوطیهایی میریختند که در کوچکی داشت و از طریق آن در رایحه عطر را استشمام میکردند و یا به لباس خود میزدند. در واقع بعد از سالهای ۱۸۰۰ بود که از عملیات سنتز برای استخراج بوی خوش عطر استفاده شد. در همین زمان با کشف این راه جدید، در صنعت عطر سازی تحول بزرگی صورت گرفت. اولین عطری که از روش سنتز به وجود امد به نام نیتروبنزن بود که از اسید نیتریک و بنزن به وجود امده بود. رایحه این ترکیب سنتزی، بادام بود که بیشتر در صابونها استفاده میشد. در سال ۱۸۶۸ ویلیام پرکین انگلیسی از دانهای تونکا که در آمریکای جنوبی کاشتهمیشد، عطری به روش سنتز تولید کرد که بویی شبیه به یونجه تازه کاشته شده میداد. در دانشگاه برلین فردی به نامفردیناند تیِمان توئانست با استفاده از عملیات سنتز رایحه وانیل و بنفشه را تولید کند. در ایالات متحدهف فرانسیس دسپارت مادهای به نام سیترونلول از الکل و گل رز ساخت .
در همان قرنهایی که هنر تولید عطر پیشرفت میکرد، هنر تولید شیشههای عطر هم در حال پیشرفت بود. در واقه هنری که برای طراحی این شیشههای عطر خرج میشد چیزی کم از مادهای که قرار بود درآنها ریخته شود، نداشت. اولین نمونههای بطریهای نگهدارنده عطر بر میگردد به زمان مصر باستان. در آن زمان از شیشههای بزرگ برای نگهداری عطرها استفاده میشد. در قرن ۱۸ صنعت ساخت شیشهای عطر در اروپا به اوج خود رسید. در ان زمان برای طراحی شیشههای عطر از طرح حیوانات و یا طرحهای معنوی استفاده میشد. امروزه شیشههای عطر توسط صنعتگران به گونهای طراحی و ساخته میشود که نشاندهنده کاراکتر و ویژگیهای عطری که قرار است در آن ریخته شود، میباشند. مثلا از رنگ روشن یا تیره بر اساس ویژگی عطر در این شیشها استفاده میشود.
مواد خام استفاده شده در عطر
ترکیبات طبیعی مثل گلها، برگهای درختان، ادویه جات، ریشههای گیاهان، میوه ها و صمغ، رزین و مادههای شیمیایی که گاهی از بدن حیوانات تولید میشوندف به اضافه مادههایی مثل الکل، مواد پتروشیمی، و غیره، همانهایی هستند که در صنعت عطر سازی کاربرد فراوانی دارند. بسیاری از گیاهان مثل زنبق وحشی به طور طبیعی دارای روغن نیستند. در واقع فقط تعداد ۲۰۰۰ گل از میان۲۵۰۰۰۰گل شناخته شده، به طور طبیعی حاوی چنین روغنایی هستند. و برای بقیه گلها از روشهای سنتز برای تولید رایحهاین گلها میبایست استفاده شود. در واقع از روش سنتز میتوان رایحههایی تولید کرد که به طور طبعی در طبیعت وجود ندارند.
در ترکیبات برخی از عطرها از موادی استفاده میشود که از حیوانات به دست میاید. از این مواد به عنوان تثبیت و ماندگار کننده بوی عطر استفاده میشود. از دیگر تثبیت کننده ها میتوان به زغال سنگ، رزین، و سایر موادی که از طریق سنتز به دست میآیند اشاره کرد. همچنین از الکل و آب برای رقیق کردن عطرها استفاده میشود. در واقع درصد الکل مصرف شده در ترکیب عطر است که نوع عطر یعنی”آب آرایشی” یا “آب عطر” بودن آن را مشخص میکند.