چرا مصرف چای و قهوه باعث کاهش جذب آهن میشود؟

قهوه و چای دو نوشیدنی گرم محبوب هستند که در دنیای امروز بسیار مورد استفاده قرار میگیرند و تقریبا میتوان گفت در هر نوع رژیم غذایی وجو دارند .مخصوصا حالا که به سمت سردی هوا پیش میرویم مصرف نوشیدنی های گرم بیشتر میشود .برخی افراد و متخصصان ادعا میکنند که نوشیدنی های حاوی کافئین مانند چای و قهوه به میزان قابل توجهی جذب آهن در بدن را کاهش میدهند به همین دلیل توصیه میکنند که مصرف آن را به حداقل برسانیم .

نتایج تحقیقات انجام شده نشان میدهد که نوشیدنی های حاوی کافئین به میزان بسیار زیادی جذب آهن را دچار اختلال میکنند .به عنوان مثال بعد از یک ساندویچ همبرگر نوشیدن یک فنجان قهوه باعث میشود جذب آهن تا 39 درصد کاهش یابد در صورتی که نوشیدن یک فنجان چای باعث کاهش 64 درصدی جذب آهن میشود .طبق مطالعه ای دیگر نوشیدن یک فنجان قهوه فوری باعث کاهش جذب آهن تا 60 الی 90 درصد میشود .در واقع هر چه نوشیدنی شما غلیظ تر باشد بیشتر باعث ایجاد اختلال در جذب آهن میشود .

طبق نظر متخصصان کافئین موجود در قهوه و چای تنها با 6 درصد از آن غذا پیوند شیمیایی برقرار کرده و آن را نابود میکند پس تنها این ماده نمیتواند باعث از بین رفتن آهن موجود در غذا شود .طبق تحقیقات و مطالعات انجام شده نوشیدن قهوه و چای میتواند بر ذخایر آهن در بدن نیز تاثیر بگذارد و به مرور زمان آنها را نابود کند .ایندر حالی است که اگر شما یک ساعت پیش از غذا چای و قهوه بنوشید تاثیری بر جذب آهن غذا نخواهد گذاشت پس نتیجه میگیریم که مصرف این نوشیدنی ها باید در زمان مناسب باشد چرا که ممکن است اثرات منفی بر جذب آهن داشته باشد .

همانطور که گفته شد کافئین تنها عامل بازدارنده جذب آهن نیست و تنها میزان ناچیزی از آهن میجود در غذا را از بین میبرد .پلی فنول ها ترکیبات دیگری در چای و قهوه هستند که باعث کاهش جذب آهن میشوند .پلی فنول ها در برخی مواد دارویی ،چای ،قهوه و کاکائو موجود است .اما جالب است بدانید که تنها این نوشیدنی ها جذب آهن را دچار مشکل نمیکنند بلکه جذب آهن به موارد دیگری از جمله میزان مصرف و نوع وعده غذایی هم بستگی دارد .به طور کلی دو نوع آهن در طبیعت داریم که شامل آهن هم (Heme) و آهن غیر هم (Non-Heme) میباشد .آهن هم بیشتر در مواد غذایی مانند گوشت قرمز ،گوشت مرغ ،ماهی و آبزیان دریایی وجود دارد در حالی که آن غیر هم همان آهن موجود در غذاهای گیاهی است .به طور کلی جذب آهن هم از غیر هم بیشتر است و در بدن به صورت ماندگارتری باقی خواهد ماند اما آهن غیر هم به راحتی با سایر مواد پیوند برقرار کرده و از بدن خارج میشود .در نتیجه میصرف قهوه و چای بیشتر بر جذب آهن غیر هم اثر گذاشته و تاثیر کمتری بر آهن هم دارد .

مصرف آهن غیرهم برای بدن لازم است و برخی مواد مانند ویتامین C میتوانند در جذب آن موثر باشند ،وجود آهن غیرهم در بدن از جهتی دیگری هم خوب است و آن این است که در هنگام مصرف قهوه و چای بیشتر آهن غیرهم خارج شده و نوع دیگر باقی میماند .

به طور کلی مصرف کافئین در افراد سالم ایجاد مشکل نخواهد کرد چرا که قاعدتا این افراد میزان آهن مورد نیاز بدن خود را از طریق غذاها دریافت میکنند اما مصرف آن در زمان نادرست و یا برای افرادی مانند زنان باردار ،کودکان و افرادی با رژیم غذایی محدود میتواند زیان آور باشد .اگر کافئین را در زمان مناسب مثلا حد فاصل بین وعده های اصلی مصرف کنید در جذب آهن از غذا اختلالی ایجاد نمیکند .اگر فصد مصرف نوشیدنی هایی مانند قهوه ،چای ،شکلات داغ و … را دارید بهتر است از غلیظ نمودن بیش از حد آنها خودداری کنید .

لطفا نظرات ،تجربیات و یا نقد های خود را در مورد مقاله فوق با ما مطرح کنید و برای استفاده دوستان و آشنایان خود این مطلب را به اشتراک بگذارید .