روش شیر دهی
از همان روزهای اول تولد نحوه شیر دادن به نوزاد بسیار مهم است . مادر میتواند در هر وضعیتی که راحت است بنشیند یا دراز بکشد ،طوری که شانه ها و قفسه سینه شیرخوار روبروی پستان مادر و بینی او هم مسیطح نوک پستان باشد. سپس اگر در حالت نشسته است یک دست و بازوی خود را زیر سر و شانه نوزاد قرار داده و دست دیگر را زیر پستان بگذاردبه شکلی که انگشت شست روی پستان و چهار انگشت دیگر زیر پستان قرار گیرد. در حالیت خوابیده مادر میتواند به پهلو دراز کشیده ، نوزاد را در کنار خود قرار داده و با یک دست او را به طرف خود برگرداند. در شیر دهی صحیح چانه نوزاد به پستان مادر چسبیده و در حالی که لب تحتانی او کاملاً به پائین برگشته ، نوک و قسمت اعظم هاله پستان در دهان شیر خوار قرار میگیرد. به این ترتیب دهان نوزاد با پستان مادر پر شده و هوا وارد معده او نمیشود. همانطور که در بخشهای گذشته اشاره شد اگر پستان مادر به نحو صحیح در دهان نوزاد قرار نگیرد ،نوزاد فقط نوک پستان را مک می زند. در نتیجه شیر ترشح نشده ، نوک پستان نیز زخم و به دنبال آن شیر مادر کم میشود. مدت و دفعات تغذیه باید در حسب نیاز نوزاد باشد ولی نباید از حداقل ۸ بار در شبانه روز کمتر باشد.
شیر دهی در مادران شاغل
به منظور حمایت از مادران شاغل در دوران شیر دهی قانون مرخصی زایمان به مدت چهار ماه برای زایمان های یک قو ، پنج ماه برای دو قلو ، و یک سال برای زایمان های سه قلو و بیشتر ، همچنین قانون یک ساعت مرخصی برای شیر دهی در طی ساعتت کار تا ۲۰ ماهگی کودک، توسط مجلس شورای اسلامی تصویب شده است. لذا کلیه خانمها ی شاغل میتوانند طی مرخصی زایمان ، نوزاد را با شیر خود تغذیه نمایند . بعد از برگشت به کار لازم است مادر ضمن استفاد ه از مرخصی ساعتی برای شیر دهی، دفعات تغذیه نوزاد در عصر و شب را افزایش دهد. ضمناً میتواند شیر خود را دوشیده و برای تغذیه شیر خوار ذخیره کند. اطرافیان میتوانند این شیر را با فنجان یا قاشق و لیوان به شیر خوار بدهند.
روش دوشیدن شیر
دوشیدن شیر به این ترتیب است که مادر باید در حالی که به نوزادش فکر میکند حوله گرم و مرطوبی را چندین بار به مدت ۵ تا ۱۰ دقیقه روی پستان قرار داده و برای جاری شدن شیر پستان را مطابق شکل مساژ دهد. سپس پستان را طوری به دست بگیرد که چهار انگشت او زیر پستان، درست در لبه هاله و شست او بالا و روی هاله قرار گیرد. ابتدا پستان را به طرف قفسه سینه فشار داده و بعد آن را جلو آورده و لبه هاله را فشار دهد. برای تخلیه تمام مجاری شیر لازم است محل انگشتان روی هاله به طور مرتب عوض شود. شیر دوشیده شده ۶-۸ ساعت در دمای اتاق دور از آفتاب و منابع حرارتی دیگر و تا ۴۸ ساعت در بخچال قابل نگهداری است.